[Reseña en euskera] Dokumentuak Euskadiko Adinekoen Gizarte Zentroen egoerari buruzko aurretiko azterketa-diagnostikoa aurkezten du, haien historia, erronkak eta etorkizuneko eraldaketa-prozesuak aztertuz. Zentro hauek adinekoen parte-hartzea, gizarte-integrazioa eta enplegu aktiboa sustatzeko balio dute, baina azken urteetan parte-hartzaileen kopurua jaitsi egin da, eta eredu tradizionala zaharkitzen ari da.
COVID-19 pandemiak zentroak ixtera behartu zituen, eta horrek isolamendua eta solasaldia areagotu zituen, baita adinekoen artean dagoen arrakala digitala ere nabarmendu zuen. Azterketak zentroetako parte-hartzaileen profil desberdinak identifikatzen ditu, hala nola zentroekiko identifikazio falta dutenak, zentroak errefusatzen dituztenak, erabiltzaile aktiboak, zaintzaileak eta batzordeetako kideak. Gainera, zentroen izaera eta izendapenari buruzko eztabaidak aztertzen dira, eta zentroak "jubilatuen etxe" edo "pertsona adinduen gizarte-zentro" gisa definitzea proposatzen da, bakoitzaren nortasunari egokituz.
Zentroen erronka nagusien artean daude kudeaketa-ereduaren agortzea, belaunaldi berrien parte-hartzea sustatzea, jarduerak eta baliabideak birmoldatzea, eta aniztasuna kudeatzea (adibidez, migratzaileak edo genero-aniztasuna). Gainera, zentroen eta udalen arteko harremana konplexua da, eta batzuetan gatazkak sortzen dira kudeaketa eta finantzaketari dagokionez. Azkenik, aurretiko diagnostiko honek zentroen etorkizunari buruzko gako batzuk nabarmentzen ditu, hala nola parte-hartzea sustatzea, digitalizazioa bultzatzea, eta zentroak komunitatearen eta udalaren artean konektatutako espazio gisa berritzea. Laburbilduz, zentro hauek eraldaketa sakon baten beharra dute, adinekoen premia berriei erantzuteko eta gizartean duten rola berreskuratzeko.